Zalipie – wieś kwiatami malowana. Odwiedziliśmy to magiczne i wciąż „żyjące” miejsce.
Zalipie to niewielka wieś w województwie małopolskim, słynąca z malowanych w kwiatowe wzory chat. Zwyczaj ten narodził się na przełomie XIX i XX wieku, a tradycja ozdabiania domów przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. Dziś we wsi stoi 20 malowanych chat. Kwiatowe fasady ma również ośrodek zdrowia i straż pożarna. Malarki z Zalipia dekorują również stodoły, studnie, ławki, kurniki, płoty, a nawet budy dla psów. Wnętrza wielu zalipiańskich domów są bogato zdobione motywami kwiatowymi oraz haftami.
Na początku XX wieku w Zalipiu ozdabiano tylko wnętrza chat. Dym snujący się po izbach osmalał ściany. Aby uniknąć nieestetycznych, ciemnych smug, mieszkanki Zalipia bieliły je wapnem. Na białych połaciach zaczęły tworzyć proste malunki. Rozwinęły się one w wielokolorowe kwiatowe wzory, do złudzenia przypominające ludowe hafty. Ozdabiały nimi ściany, powały, okna i meble. Z czasem kwiaty zaczęły pojawiać się na fasadach.
Malarki z Zalipia początkowo przygotowywały farby domowym sposobem z mieszanin wapna, gliny i sadzy i naturalnych barwników. Pędzle robiły z rozstrzępionych brzozowych patyczków lub końskiego włosia. Dzisiaj używają już profesjonalnych narzędzi – nowoczesnych pędzli i farb akrylowych. Do tworzenia malunków, nie używają szablonów. Tradycja jest wciąż żywa – w Zalipiu maluje się także nowe budynki.
Odwiedziliśmy wioskę oglądając malowane domy, w Domu Malarek uczestniczyliśmy w warsztatach. Malowaliśmy pędzelkami gałązek drzew i zwierzęcego włosia. Próbowaliśmy też ozdobić kuchenne łopatki. Odwiedziliśmy zagrodę edukacyjną oraz zalipiański kościół, a także zobaczyliśmy wykonane przez mieszkańców rękodzieło. Przekonaliśmy się, że kultura ludowa jest tutaj wciąż żywa i ma się naprawdę dobrze!
Anna Piękoś
Koordynator projektu
